Persbericht: Statiegeld systeem blikjes supermarkten dreigt op ramp uit te lopen

De weigering van supermarkten om statiegeldblikjes in te nemen, leidt tot meer zwerfafval en minder recycling van blik. Daarvoor waarschuwt directeur Vera Ortmanns van Metalen Verpakkingen Nederland (MVN), de branchevereniging van o.a. blikjesproducenten, in de nieuwe Plastic Soup Surfer Podcast. “Elke extra horde voor het inleveren naar de consument toe, is direct een gevaar voor het resultaat van een statiegeldsysteem. De blikmarkt kan instorten.”

Per 31 december wordt statiegeld op blikjes ingevoerd. Voor de hand ligt dat consumenten hun blik straks op dezelfde plek kunnen inleveren als plastic flessen: ín de supermarkt. Maar EY-Parthenon kwam namens de supermarkten met het plan om 3000 ‘innamepunten’ op straat te plaatsen, zogenaamde 'Circulaire hubs', een soort dixi-wc’s voor blikjes. Dat terwijl er 5000 supermarkten zijn. 

Verkoop frisdrank in blik kan instorten

De MVN heeft “grote zorgen” over het plan dat per december van dit jaar ingaat. Ortmanns vreest dat consumenten straks minder blikjes inleveren. “Je moet er echt een aparte beweging voor maken. Ik denk dat dat een groot risico is. Het gemak gaat er niet op vooruit.” Dat kan volgens haar grote gevolgen hebben. Niet alleen kan de verkoop van blik instorten, het brengt ook onze hoge doelstellingen op het gebied van recycling in gevaar. “Als je een systeem neerzet dat niet goed is, wordt er misschien minder materiaal teruggehaald. Je kan het maar één keer goed doen met zo’n ommezwaai.”

Ortmanns wijst op nog tal van andere zwakke punten in het plan. De innamepunten zijn onbemand en er is niemand aanwezig om storingen op te lossen. “Wat gebeurt er als je er bijvoorbeeld een broodje tonijn instopt? Dan slaat het apparaat op tilt.” De MVN pleit ervoor dat consumenten blikjes in eerste instantie in de 5000 supermarkten, maar uiteindelijk in álle verkooppunten kunnen inleveren.

Ondernemer Heico Wansink betaalt het vrijwillig uit eigen zak

In de podcast spreekt host Merijn Tinga ook met Heico Wansink, eigenaar van een Albert Heijn-supermarkt in Hengelo (GE). Klanten kunnen hun blikjes sinds kort bij hem in de winkel inleveren. Hij betaalt daar uit eigen zak 5 cent per blikje voor. Wansink doet dit o.a. om zwerfafval tegen te gaan. En dat werkt. “Er ligt veel minder rommel om de winkel heen.” Ook niet onbelangrijk: “Dit levert natuurlijk wel traffic op in de winkel.”

Volgens Wansink kost het innemen van blik hem geen extra tijd of geld. Het aanpassen van de innameautomaat voor petflessen zodat ze ook blik aannemen, was zo gepiept. Verder hoeft hij alleen af en toe de zak achter de automaat te vervangen. Vervolgens gaan de blikjes “gewoon met de wagen mee”. Hij is dan ook verrast dat hij straks geen blikjes meer mag aannemen, als het aan de hoofdkantoren van de supermarkten ligt tenminste. Hij is het daar niet mee eens: “Ik zou gewoon makkelijk doen. Alles wat goed is voor het milieu moet je met beide handen aanpakken.”

‘Circulaire economie op het spel’

De MVN en Wansink scharen zich in een lange rij critici van het plan van de supermarkten. Milieuorganisaties en de gemeentelijke afvalinzamelaars NVRD spraken zich er al eerder tegen uit. Zij zijn o.a. bang dat de dixi’s zwerfafvalmagneten worden. En ook 89% van de panelleden van de Consumentenbond wil hun blikjes inleveren bij verkooppunten. “Door dit ad hoc in te voeren, ondermijnen we het draagvlak voor statiegeld en zetten we de hele circulaire economie op het spel”, zegt Tinga zelf. 10 maart is er een Ronde Tafel Hoorzitting waarbij specialisten zijn uitgenodigd in de Tweede Kamer. Een zeer ongebruikelijke en vertragend werkende stap voor een plan dat al goedgekeurd is en onder hoge tijdsdruk staat.

Publicatie podcast maandag 21 februari 11u  

Beluister de podcast via anchor.fm/plasticsoupsurferpodcast. 

Over de Plastic Soup Surfer podcast

In zijn sterk op storytelling leunende podcasts gaat Plastic Soup Surfer Merijn Tinga op zoek naar het echte verhaal over plastic, vervuiling en verduurzaming. Verhalend en aangevuld met uiteenlopende audiofragmenten spreekt hij gasten in de studio of gaat hij bij ze op bezoek om te praten over een actueel of duurzaam onderwerp. Onder de gasten zijn toonaangevende wetenschappers, ceo's van grote bedrijven, politici en activisten. In eerdere afleveringen schoven onder andere Kruidvat-ceo Ed van der Weerd en schrijfster van boeken over duurzaamheid Babette Porcelijn aan. 

Luisteren en productie

De Plastic Soup Surfer Podcast is te beluisteren op alle bekende podcast-platforms en makkelijk te vinden via Anchor.fm. Productie is in handen van Studiolijn14/ podcastluisteren.nl. De redactie bestaat uit Richard den Haring, René van Es, Marijn Kramp, Esther Leystra en Tom Kikken.