Nationale Prullenbakteldag

Op zondag 26 oktober 2025 vond de tweede Nationale Prullenbakteldag plaats.Tweehonderd vrijwilligers uit het hele land namen foto’s van prullenbakken in hun woonplaats om zo een inzicht te krijgen in de status van de prullenbakken na de invoering van statiegeld. Hieruit blijkt dat het probleem van de opengebroken prullenbak in werkelijkheid – in tegenstelling met de berichtgeving – heel geconcentreerd is. 

Sinds de invoering van statiegeld verschijnen regelmatig verhalen over prullenbakken die worden opengetrokken door statiegeldjagers, waarbij rond die prullenbakken extra zwerfafval ontstaat. Dit leidt tot hoge kosten voor de steden die het betreft. De onderzoeksvraag van Zwerfinator (Dirk Groot) en Plastic Soup Surfer (Merijn Tinga) tijdens de prullenbakteldag: Hoe groot is dit probleem in verhouding tot de voordelen van de invoering van statiegeld op blikjes en plastic flesjes?

In totaal werden er dit jaar 12.315 foto’s genomen in 114 gemeentes verspreid over het land. Er is geen verschuiving met de telling van vorig jaar. ‘Probleembakken’ worden alleen gevonden in de grootste Nederlandse steden. Acht procent van de bakken die daar werden gefotografeerd kende problemen. In de rest van Nederland was slechts 1 procent van de bakken open of kapot. Waarbij bovendien niet gezegd is dat dit door statiegeld jagers is veroorzaakt. Opvallend is dat Amsterdam met kop en schouders uitsteekt boven de andere grote steden.

Uit de eerste analyse van de foto’s blijkt dat het probleem iets minder groot is dan vorig jaar. Gemeenten hebben maatregelen genomen door statiegeldrekjes op prullenbakken te plaatsen, extra bakken te plaatsen voor blikjes en plastic flesjes met statiegeld, prullenbakken beter hersluitbaar te maken met magneten en elastische spanbanden, prullenbakken te vervangen door andere modellen en zelfs door het weghalen van prullenbakken. 

Vanuit de gemeenten en ander partijen is er ook al sinds de invoering van statiegeld op blikjes de roep om meer innamepunten en innameplicht voor bedrijven die drankverpakkingen met statiegeldplicht verkopen. Sinds vorig jaar is het aantal inleverpunten echter nauwelijks toegenomen. Verpact, de organisatie die verantwoordelijk is voor het statiegeldsysteem onderneemt weinig daadwerkelijke actie om het aantal inleverpunten te vergroten. Met name in stadcentra – waar veel blikjes en flesjes op straat worden verkocht – zijn nauwelijks inleverpunten te vinden.

“Er is 80% minder aan zwerfflesjes en -blikjes te vinden in de natuur en het wordt 100%  gerecycled door statiegeld. Dit systeem moeten we niet afschaffen maar juist het bedrijfleven aanpakken dat verbetering maar blijft frustreren."

De foto’s van de tweede Nationale Prullenbakteldag worden verder geanalyseerd en binnenkort verschijnt hierover een uitgebreide rapportage die ook zal worden gedeeld met de landelijke politiek zoals de Plastic Avengers, zoals Groot en Tinga zich noemen, dit al vaker hebben gedaan.

Vanwege het succes wordt volgend jaar de derde Prullenbakteldag opnieuw georganiseerd! Blijf ondertussen de Plastic Avengers-app gebruiken voor de actuele campagne Goedzak en help mee het overzicht van prullenbakken en zwerfafval actueel te houden.

Uit het onderzoek van de Nationale Prullenbakken Teldag van 2024 blijkt dat 3,1% van de onbeschadigde prullenbakken overvol was en het probleem van opengehaalde prullenbakken zich vooral in grote steden concentreert. Amsterdam was een uitschieter met 15% kapotte of opengehaalde bakken, terwijl dit probleem buiten de grote steden nauwelijks speelde. Sinds de invoering van het statiegeld op blikjes is het aantal geplunderde prullenbakken mogelijk afgenomen, hoewel er geen historische data zijn om dit te vergelijken. 

Het werkt simpel:

1. Download de Plastic Avengers app 
   
   
2. Trek erop uit en fotografeer zoveel mogelijk prullenbakken in jouw buurt (met de app: wandelend, op de fiets of skateboard – alles mag)

Statiegeld premiejagers verzamelen zich rond probleembakken. Wat zijn de oplossingen volgens de 'Prullenbakkenspecialist van de gemeente Rotterdam, Edo Roldan Sanchez ?

Sinds de invoering van statiegeld zijn blikjes en flesjes op straat met 80% verminderd. Maar tegelijkertijd worden afvalbakken in drukke steden steeds vaker leeggehaald door mensen op zoek naar statiegeld – met alle rommel en extra kosten van dien.

Plastic Soup Surfer Merijn Tinga gaat hierover in gesprek met Edo Roldan Sanchez, dé afvalbakkenspecialist van de gemeente Rotterdam. Samen ontrafelen ze de mismatch tussen koop- en inleverpunten, de miljoenen die gemeenten kwijt zijn aan opruimen, en de vraag: wat is nu écht de oplossing?

Een prikkelend gesprek over verantwoordelijkheid, systeemfouten én de zoektocht naar slimme alternatieven – van slimmere bakken tot meer innamepunten.

Luister de podcast

Bekijk de podcast

• 10.644 foto’s uit 77 steden en dorpen
  
  
• In Amsterdam Centrum uitschieter 15% van de bakken opengetrokken
  
  
• Zeer lokaal probleem. Buiten de drie grootste steden bestaat overlast door opengetrokken bakken amper
  
  
• 3,1% van alle prullenbakken was overvol

• 12.500 foto’s uit 114 steden en dorpen
   
• 99,6% Bakken zonder zwerfafval
  
  
• Zeer lokaal probleem. Buiten de drie grootste steden bestaat overlast door opengetrokken bakken amper