Plastic soep bestrijden bij de bron

Plastic soep begint op het land

In de oceanen hoopt het plastic zich op: de plasticsoep. Vrijwel al dat plastic komt van land, vooral plastic vervuiling door wegwerpverpakkingen die op straat of in de natuur terecht zijn gekomen, piepschuim en folie van bouwplaatsen of afgescheurd worteldoek.

Plastic zwerfafval komt terecht in de rivieren, zeeën en oceanen. Je vindt het overal, van hoog in de bergen tot in de diepste zeetroggen. In de oceanen blijft maar 1% drijven, de rest zakt langzaam naar beneden. Water wordt Plastic Soep.

Plastic verdwijnt niet

Er wordt enorm veel – en steeds méér - plastic geproduceerd. Honderden miljoenen tonnen per jaar. Het is heel geschikt en heel goedkoop verpakkingsmateriaal. Zó goedkoop dat verpakkingen geen waarde hebben en er niet voorzichtig mee wordt omgesprongen.
Maar eenmaal in de natuur verdwijnt het niet, het breekt alleen maar af in steeds kleinere stukjes en uiteindelijk tot microplastics en nanoplastics, onzichtbaar kleine stukjes die het lichaam binnendringen.

Plastic paradox

Bijna alle zeevogels hebben plastic in hun maag, vissen en schildpadden raken erin verstrikt en sterven massaal. Nanoplastics worden zelfs aangetroffen in baarmoeders van zwangere vrouwen.
Zoals plastic nu geproduceerd en gebruikt wordt, zal altijd een deel in de natuur, in de rivieren, zeeën en oceanen terecht komen. Zo plastificeren we de wereld.

Dit is de plastic paradox: steeds massalere productie van goedkoop plastic voor impulsaankopen, terwijl het materiaal ongeschikt is voor impulsief gedrag. Achteloos weggooien heeft op wereldschaal schaal uiterst schadelijke en kostbare gevolgen.

De plastic soep oplossing: bron aanpakken

Bewustwording is goed, minder plastic verpakte spullen kopen en verantwoord weggooi gedrag ook. Ook opruimacties helpen de plastic vervuiling enigszins terug te dringen. Maar dit weegt bij lange na niet op tegen de voortdurende toename van het plastic zwerfafval.

Ook recycling biedt geen oplossing. Hierbij gaat het om ingezameld afval, terwijl het zwerfafval juist níét ingezameld is. Overigens komt veel gerecycled plastic afval dat naar ontwikkelingslanden wordt verscheept, daar alsnog in het milieu terecht.

De enige oplossing is aanpakken bij de bron: wegwerpplastic verminderen, dus zorgen voor verandering bij fabrikanten van producten die plastic zwerfafval veroorzaken.

Vervuilende bedrijven verantwoordelijk

Maar deze bedrijven achten zich meestal niet verantwoordelijk. Zij leggen de schuld bij de consumenten en zijn niet bereid méér dan het wettelijke te doen.

Bijvoorbeeld Mars. Wij vinden: als overal weggegooide Mars-wikkels in de natuur zwerven, kan Mars niet om die verantwoordelijk­heid heen. Als Mars er niets aan doet, blijft Mars een vervuilend bedrijf. En zondigt het tegen het eigen principe van Verantwoordelijkheid - zie #MissionMars. Hetzelfde geldt voor veel andere bedrijven.

Regels en maatschappelijke druk

Wij stellen de bedrijven verantwoordelijk voor hun (plastic) zwerfafval. En wij vinden dat beleidsmakers voor betere regel­geving moeten zorgen, zoals statiegeld dat tot hergebruik leidt, extra belasting op producten die vervui­ling veroorzaken (“True pricing”) en verboden op zeer schadelijke producten. Daar is maatschappelijke druk voor nodig.

De Plastic Soup Surfer Aanpak

1 Agenderen

Wij brengen het probleem van plastic vervuiling en de oorzaken onder de aandacht. Dat doen we o.a. door spectaculaire surf- en supcampagnes, zoals de Noordzee oversteek of de suptocht over de Rijn. Zo zetten we bijvoorbeeld de noodzaak van statiegeld op plastic flesjes en blikjes op de kaart. We zetten druk op vervuilende bedrijven en politici. We schrijven moties die tot betere wetgeving leiden (statiegeld).

2 Activeren

We activeren mensen om mee te doen, zoals leerlingen van basisscholen die vragen om afval scheiden in de klas. Of door mensen te vragen om via onze app foto’s van zwerfafval zoals Knetterballen, Marswikkels of AntaFlu wikkels naar ons op te sturen. Of door samen te werken met onze community, zoals de Plastic Avengers. Met meer mensen, foto’s en data zorgen we voor meer druk en meer massa, waar bedrijven en politici gevoelig voor zijn.

In onze Plastic Talkshows gaan we met wetenschappers, activisten, politici en mensen uit het bedrijfsleven op zoek naar nieuwe wegen en strategieën om de plasticsoep te bestrijden.

3 Verbinden

Om tot verandering te komen, gaan we met álle partijen in gesprek. Met Mars, met winkelke­tens die vervuilende producten verkopen, met fabrikanten van snoepjes in plastic wikkels. Met de verpakkingsindustrie. We laten ze zien hoeveel vervuiling hun producten veroorzaken. Wij wijzen hen op hun verantwoordelijkheid. Indien nodig gebruiken we data of juridische middelen.

4 Doorbreken

Het gaat ons altijd om de doorbraak: verandering van het systeem en het gedrag van bedrijven. Statiegeld op plastic flesjes en blikjes, scheiden van afval, minder verpakkingen, afbreekbare verpakkingen.

Nieuwe doorbraken

Door aansprekende acties, samenwerking, doelgerichtheid, tact, creativiteit, flexibiliteit en doorzettingsvermogen is tot nu toe veel bereikt en gaan we verder om nieuwe doorbraken te forceren.